Władysław Szymanowski (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego)

„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

SZYMANOWSKI Władysław (3 IX 1840 lub 1841, 1842, 1843 Warszawa - 4 VI 1917 Warszawa), aktor, śpiewak, reżyser
Był synem => Wojciecha S. i Joanny z Meissnerów, bratem => Wiktoryny Bakałowiczowej, mężem => Teofili Sz., ojcem => Wiktorii Sz. Po ukończeniu gimn. uczył się rysunku u W. Bakałowicza w Szkole Sztuk Pięknych. Pracował kolejno jako urzędnik i retuszer u fotografa. Uczył się w warsz. Szkole Dramatycznej u J. Rychtera i J. Chęcińskiego, był też uczniem J.T.S. Jasińskiego. 141 1866 debiutował w WTR w roli Feliksa („O, gdyby nie ja") i w tymże miesiącu został zaangażowany. Od ról podrzędnych przeszedł stopniowo do drugich amantów. W początkowym okresie śpiewał też niekiedy partie tenorowe w operetkach. Pierwszy jego sukces to zagrana 29 I 1867 rola Margrabiego d'Auberive („Syn Giboyera"). 18 VIII 1868 poślubił aktorkę Teofilę Kwiatkowską. W 1880 wyjechał na gościnne występy do Krakowa (od 17 IV do 11 V). W maju 1882 występował gościnnie w Częstochowie w zespole J. Puchniewskiego. Na sez. 1882/83 zaangażował się do t. pol. w Petersburgu za dyr. J. Teksla i F. Wesołowskiego. Ponieważ we wrześniu 1882 wyjechał bez pozwolenia dyrekcji WTR (zwolnienie uzyskał od października tego roku), po powrocie nie został zaangażowany. Występował gościnnie (np. od 19 do 26 VI 1883 w Lublinie), dawał wieczory monologów (w lutym 1884 w Petersburgu), brał udział w koncertach i wieczorach dram.-muz. w Resursie Obywatelskiej lub w Warsz. Tow. Muzycznym. W prasie pisano wówczas, że „jako monologista uszlachetnia ten rodzaj popisów”. Występował też podobno w tym okresie we Lwowie. Od października 1885 został zaangażowany do t. krak.; grał tu i reżyserował do 10 IV 1886. Nie znalazł jednak w Krakowie uznania i wrócił do Warszawy. Po drodze występował w zespole T. Smotryckiego w Piotrkowie (początek maja 1886). Od 28 V tego roku zaczął gościnne występy w WTR; grał wtedy m. in. Genia („Pozytywni"), Kacperka („Majster i czeladnik"), Henryka („Pieszczoszek"), Hipolita („Mąż pieszczony"). Publiczność przyjęła go niemal entuzjastycznie, a prasa domagała się ponownego zaangażowania go do zespołu dramatu, co wkrótce nastąpiło. Odtąd stale pracował w WTR rzadko wyjeżdżając na gościnne występy (w 1888 był w Ciechocinku, w 1911 w Lublinie i Płocku). 14 I 1891 obchodził dwudziestopięciolecie, 5 V 1895 trzydziestolecie, 21 IV 1901 trzydziestopięciolecie, a 20 III 1911 czterdziestopięciolecie pracy. Występując przez cały czas jako aktor był także reżyserem komedii i dramatu: od października 1880 do września 1882, od czerwca 1892 do lipca 1896, od listopada 1899 do października 1900. Nadto reżyserował wraz z innymi w 1905-07 i znowu sam od poł. marca 1907 do 1908. Jako reżyser był krytykowany za zbyt monotonny repertuar, chwalony zaś za staranność i dbałość o dekoracje i kostiumy. Od 1890 był wykładowcą w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warsz. Tow. Muzycznym, a potem, do 1912 w Szkole Aplikacyjnej. W 1914 przeszedł na emeryturę. Był również ilustratorem, wykonywał rysunki w „Kolcach”, a także w „Kurierze Świątecznym”, „Kłosach”, „Tygodniku Ilustrowanym”.
"Wzrost miał mały raczej niż średni, sylwetkę szczupłą, ruchliwą, budowę drobną, rysy nikłe, głos słaby, wydobywany przeważnie z wyższych regestrów i jedynie wytrwałą pracą zabezpieczony od łamliwości, która go od początku cechowała” - pisał Wł. Bogusławski. Ze szczególnym powodzeniem odtwarzał: „młodych zdechlaków, łobuzów, hipokrytów, mazgajów” (W. Rapacki), „wszystkich zblazowanych dandysów, lalusiów, filutów” (P. Owerłło), „rozpieszczonych beniaminków, komicznych służących, trzpiotów, blagierów” (Wł. Bogusławski). W tych rolach nie miał konkurenta. Do historii t. pol. przeszły takie kreacje Sz. jak: Urban („Safanduły"), interesująco ujęty, jakby „zmęczony papkinadą” Papkin („Zemsta"), głęboko uczuciowy Genio („Pan Damazy"), niezgrabny i jakby „nieodpowiedzialny życiowo” Nieśmiałowski („Klub kawalerów"), szczerze i ciepło zagrany Kacperek („Majster i czeladnik"). Od młodych trzpiotów i amantów komicznych przeszedł w latach dziewięćdziesiątych do ról zdecydowanie charakterystycznych. - Grał doskonale Lisiewicza („Pan Geldhab"), Leona Champ-Turne („Pomyłka"), Kłońskiego („Lena"), Tricoche'a („Tricoche i Cacolet"), a przede wszystkim Tholosana („Nasi najserdeczniejsi") i Rodina („Żyd wieczny tułacz"). Był aktorem niezwykle pracowitym (w 1901 miał już w repertuarze ponad pięćset ról). Wg A. Grzymały-Siedleckiego „techniką dochodził do tego, co innym aktorom podsuwa żywioł tworzenia. Rzadko wspomagał się zewnętrznymi odmianami przez odpowiednią charakteryzację i w odtwarzanych figurach na ogół prezentował nam swój własny temperament”. Spotykał się jednak z zarzutem pewnej jednostajności - atakował go za to Wł. Bogusławski, który nazwał go pesymistą w grze i pisał, że komizm jego jest raczej ironiczny i zjadliwy niż wesoły. Zgodnie chwalono jego dykcję, umiejętność prowadzenia dialogu i monologowania. „Taką naturalnością w mowie jaką posiadał Szymanowski rzadko który z artystów Rozmaitości mógł się poszczycić. Nie miał z natury bogatej barwy głosu, ale umiał doprowadzić do wirtuozerii nawet falseciki, którymi operował w dialogach” (P. Owerłło). Tabl. 75.

Władysław Szymanowski (ID: psb.34237.1)

Rodzice

śluby i dzieci, wnuki, i do prawnuków

Rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

Uwagi

Thank you for using
my website Sejm-Wielki.pl